WISSELLAND CC DE SCHARPOORD VERREKT ZICHT

Onze bijdrage voor Wisselland bouwt voort op de tentoonstelling Land & Zee (februari - maart 2013) in De Singel in Antwerpen, die op haar beurt vertrok vanuit het kader van ‘The Future Commons 2070’ van het Maginificent Surroundings- collectief.
Aan de basis van het Land & Zee-project ligt één beslissing. We stappen af van de lineaire ontwikkelingen langs de zeedijk en laten het water diep het land binnendringen, op het ritme van weer, tij en seizoen. De kust verandert van een lijn in een veld, soms wel 25 kilometer breed. Haaks op de kust breken strandhoofden de golven. De kustlijn wordt een kwartslag verdraaid. Muren steken het water in, als lijnen, geen grens maar verbinding, doordringend. Het zijn armen die de zee in grijpen. De muren zijn collectieve ruimtes voor de gebouwen die eraan gekoppeld zijn.
De inzet van ons ontwerp is de blik op zee. De huidige lijnkust is een loodrechte confrontatie van uitzicht en zee. Het is een patstelling die geen echte architectuur toelaat. We willen de zee in een ooghoek, een zicht op de rug van de golven, midden in het water. Door de blik los te zetten, wordt ontwerpen terug mogelijk. Architectuur is een blik in materie gegoten, een zicht gebouwd. We zoeken hoeken en schuinte, niet-frontale confrontatie, niet-representatie. De kwartdraai is een noodzakelijke beweging om überhaupt aan architectuur toe te komen.
We kiezen in de tentoonstelling voor een opstelling die rechtstreeks aansluit bij de inhoud van ons verhaal.

In plaats van een didactische, concrete maquette van een mogelijk strandhoofdscenario te maken, laten we vorm en inhoud van het project in elkaar overlopen.
Er zijn geen representatieve beelden. De collages van Land & Zee worden in een doorlopende loop gezet, de lijntekening van de kust wordt geanimeerd tot een eindeloos bewegend geheel. Elk statisch beeld wordt in beweging gebracht. Een raam in de exporuimte wordt gedeeltelijk dichtgeschilderd, voorzien van een nieuw frame om de blik van de bezoekers te sturen. Op de tippen van hun tenen zien ze door het nieuwe raam nog net de rug van de bestaande lintbebouwing in Knokke. Er vormen zich drie schermen, die een analytische blik rondom rond onmogelijk maken, die ons kijken sturen.

Om het project breedte te geven en weg te halen uit de strikt architecturale context, nodigen we kunstenares Annouk Westerling en schrijver Sis Matthé uit. Annouk voegt een vierde scherm toe, een eenvoudig televisiescherm, dat een lange reeks tomografische beelden van een steen toont, gemonteerd als een film. De opeenvolging van beelden vormt een inwendige blik in de steen, alsof we door de steen stappen. Het is een allusie op de manier waarop we het kijken inzetten om ons project vorm te geven. Een schijnbaar levenloze steen wordt een film. Sis Matthé schrijft een tekst die een aantal aspecten van het project bijeenbrengt, zonder het geheel uit te leggen. Dat is een bewuste keuze. De tekst is een poëtische interpretatie, geeft aanknopingspunten, maar wordt net niet duidelijk. De woorden zijn evenzeer vorm als inhoud. De toevoegingen door Annouk en Sis benadrukken onze keuze voor een niet-representatieve opstelling in de ruimte. Didactiek wordt vervangen door een reflectie op het kijken naar de zee, als een mogelijkheidsvoorwaarde om te bouwen.