Begrijpen wat er is doet ideëen ontstaan
Voor een visie moet je goed kijken; naar de opdrachtomschrijving, de erfgoedwaarde, de opdrachtgever, de open vragen en vooral ter plaatse in de groene omgeving van Watermaal Bosvoorde.
De opgave is niet min. We hebben ons de afgelopen week intensief over de Royale Belge gebogen, en besproken wat we konden zien. Begrijpen wat er is doet ideeën ontstaan. Uit een beschrijving van wat er te zien is ontwikkelen zich meer analytische inzichten die het ontwerp kunnen oriënteren.
De plek straalt ondanks de de monumentale architectuur een zeker sereniteit en kalmte uit. Geheel in de geest van de tijd; naar de Vorstlaan een genereuze drop-off zone, bedacht voor belangrijke bezoek. Rechts twee sleuven die langs de vijver de ondergrond induiken, aan de linkerzijde een parkeereiland voor blinkende bolides. Achterin een meer verborgen in-en uitrittencomplex. Aan het reliëf van de naastgelegen grasvlakte merken we dat er in de ondergrond vanalles gebeurt.
De glazen sokken is alzijdig met aan de zuidkant een lage vierkante beglaasde doos die de nabijheid opzoekt van de kruisvormige toren. De uitstulpende terrassen doen vermoeden dat dit het restaurant moet zijn geweest.
De gouden kruisvormige toren komt los van de plint. Elk been gedragen door twee koppels zichtbare betonnen balken, op hun beurt geperforeerd door een reeks stalen dwarsligger van waaruit ranke stalen kolommen de hoogte ingaan en waarachter de vloeren zich horizontaal aftekenen. Op de bovenste verdiepingen van de toren wijkt de vloer verder naar achter. Vloer wordt enkel nog structuur en omlijnt de buitenruimtes.
Gouden glasplaten evoceren een continue sunset, weerspiegeld in de hoeken, alsof je er los doorkijkt.
Business as usual?
Bijzonder in de vraagstelling is de voorzichtige formulering van programma, dat is niet gebruikelijk. De opdrachtgever vermoedt dat een intens congestief metropolitaan programma waarin wonen, co-werken, fitnessen, en consumeren met elkaar verstrengelen op deze bijzondere plek waarschijnlijk niet zonder risico is. We denken dat hij of zij daarin gelijk heeft.
Het gebouw is te belangrijk om er een a-priori doorgerekend businessplan op los te laten. Dit project gaat niet enkel over vierkante meters inpassen en problemen met erfgoed oplossen, maar over het voorbestaan van een beeldbepalend icoon.
De echte opgave ligt in het definiëren van een programma, een toekomstprogramma als resultante van een diepgaand gebouwonderzoek.
Ontwikkeling van programma vanuit de bouwschil en de structuur
We vertrekken resoluut van de eigenheid en architectonische kwaliteit van de Royale Belge en gaan op zoek naar mogelijkheden om het gebouw om te turnen naar hedendaags comfort. Met hedendaags comfort bedoelen we een goede daglichttoetreding, een beperkt (of geen) energieverbruik, geen oververhitting, een gezonde bouwfysica, een correcte ventilatie en een goed geijkt akoestisch comfort. Dit onderzoek is zeer technich van aard, maar noodzakelijk in de afweging welke ingrepen verantwoord zijn en welke niet. Elke interventie heeft immers altijd een ruimtelijke en beeldbepalende impact. Als we bij wijze van voorbeeld het goudglas vervangen door een nieuw type performante beglazing, blijft de Royale Belge nog steeds de Royal Belge, of treedt de banaliteit in? Is er een condensatierisico op de stalen vloerbalken als we specifieke schildelen beter willen isoleren? Het merendeel van deze vragen situeert zich in de gevel en de structuur van het gebouw. We hebben daarom een zeer gespecialiseerd en complementair team samengesteld dat de expertise heeft om met dergelijke vraagstukken om te gaan. Telken met oog voor de architectonische en erfgoedkwaliteit van het gebouw.
Met deze aanpak kunnen we specifieke ingrepen in de bouwschil intern en extern (CRMS, perspective,…) evalueren. Het al dan niet integreren van een bouwtechnische interventies op de gevel, resulteert in programmatorische mogelijkheden of beperkingen.
Doorontwikkeling van programma vanuit routing, beheer en rentabiliteit
Eens we zicht krijgen op de programmatorische mogelijkheden gaan we op zoek naar een efficënte, goed georganiseerde zonering. Door middel van ontwerpend onderzoek ontwikkelen we verschillende scenario’s die we aftoetsen aan meerdere criteria zoals bv. beheermogelijkheden, openbaar karakter, beeldkwaliteit, rentabiliteit, mobiliteit, etc. We betrekken actoef alle stakeholders, in een open proces groeien we naar één voorkeurmodel toe.
Trots op de Royale Belge
De opgave is uitzonderlijk. Bijdragen aan het voorbestaan van de Royal Belge is een reden voor trots.
Dit team is samengesteld met een gemeenschappelijk doel voor ogen. Alle partijen hebben inzicht in, en bewezen ervaring met na-oorlogs erfgoed, hybride opgaves en het financieel inzichtelijk maken. Alle partijen in het team hebben met één of meer van de andere al samengewerkt. Deze kostbare plek met een opwindende geschiedenis is bij ons in goede handen.
Een opdracht om trots op te zijn.
LOCATIE Watermaal Bosvoorde
SAMENWERKING
Gevelinzicht
Servais Engineering Architectural
Doorzon
Rotor
Fredie Floré